خودکشی؛ معضل رو به رشد

طبق گزارش باشگاه خبرنگاران پویا ” خودکشی” معضلی است که بسیاری از کشورهای جهان با آن روبه‌رو هستند و هر ساله تعدادی از شهروندان خویش را به دلایل گوناگون بر اثر خودکشی از دست می‌دهند. همین‌طور مرکز اطلاعاتی”World Population Review” در اوایل سال ۲۰۲۰م گزارشی را درباره‌ی میزان و نرخ خودکشی در بین کشورها منتشر کرد که بر اساس آن میزان خودکشی در ابتدا سال ۲۰۲۰م نسبت به اوایل سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است و نکته‌ای جالب این‌جاست که این آمار در بین کشورهای صنعتی و پیشرفته گسترده‌تر از کشورهای ضعیف و فقیر به چشم می‌خورد.

هم‌چنان، سازمان صحی جهانی اعلام می‌دارد، در هر ۴۰ ثانیه یک انسان به دلیل خودکشی در دنیا جان خود را از دست می‌دهد و سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر در جهان دست به خودکشی منجر به مرگ می‌زنند. گرچه در سال‌های اخیر کشورهای متعددی اقداماتی برای کاهش میزان خودکشی روی دست گرفتند؛ اما به نتیجه‌ای مطلوب نرسیدند و سازمان صحی جهانی معضل خودکشی را روندی صعودی در جهان اعلام کرده است، طوری‌که در امریکا این معضل اجتماعی طی دو دهه گذشته روندی رو به رشد بوده و ۳۳درصد افزایش داشته است و در اروپا طی ۱۶سال اخیر به بالاترین حد خود رسیده که فرانسه، سوئیس، انگلیس و بلژیک بیش‌ترین میزان خودکشی را در میان کشورهای اروپای غربی به خود اختصاص دادند که در هر صد هزاز نفر به ترتیب ۱۷.۷، ۱۷.۲، ۱۷.۲ و ۱۵.۷ نفر تخمین زده شده است.

به همین‌سان خودکشی در روسیه، کره‌ی جنوبی و ژاپن به یک بحران تبدیل شده، طوری‌‌که نرخ خودکشی در روسیه در هر ۱۰۰ هزار نفر ۳۱ نفر ، در کره‌ی جنوبی در هر ۱۰۰هزار نفر ۲۶.۹ نفر و در ژاپن در هر ۱۰۰هزار نفر ۱۸.۵ نفر تخمین زده شده است.

نظام سرمایه‌داری با تعرفی که از خوشبختی ارایه نموده، از یک‌سو انسان را بسوی تجمل‌گرایی و مصرف‌گرایی سوق داده و از سوی دیگر بجای این‌که انسان را به خوشبختی و آرامش برساند، آن‌را به انواع و اقسامِ از امراض روحی و روانی مثل: افسردگی، پریشانی، اضطراب، تشویش، عدم رضایت از زندگی و در نهایت خودکشی دچار نموده است و به هر اندازه‌ای که ارزش‌ها و مفکوره‌های نظم سرمایه‌داری در زندگی بشر نهادینه می‌شود به همان اندازه  آمار و ارقام خودکشی نیز در جهان افزایش می‌یابد. زیرا نظم سرمایه‌داری این طرز فکر را به انسان القاء می‌کند که هدف از زندگی کردن، خوش‌گذرانی، لذت‌جویی و رسیدن به خوش‌بختی است. چنین طرز فکر بجای این‌که روحیه‌ی خوشبختی و لذت‌جویی کاذبی را نزد انسان ایجاد کند، انسان را مضطرب‌تر، افسرده‌تر، روانی‌تر و در کل دل‌سرد از زندگی می‌کند.

زیرا انسان‌های غربی باوجودی‌که ثروتمندترین مردمان جهان می‌باشند و از لحاظ مادی هیچ‌گونه کم و کاستی ندارند و برای متجمل زیستن از لوکس‌ترین، مدرن‌ترین و بی‌نظیرترین وسایل و اشیای روز استفاده کرده و تمام راه‌های لذت‌جویی و خوش‌گذرانی را تجربه کردند؛ اما بجای این‌که به خوش‌بختی برسند، بطور عجیب و غریبی از افسردگی، اضطراب، تشویش، بحران روحی و عدم رضایت از زندگی رنج می‌برند که آمار خودکشی در اروپا و امریکا بیانگر این ادعا است.

ناگفته نماند که معضل خودکشی دامنگیر کشور‌های مسلمان نشین هم شده و جهان اسلام نیز سالانه عده‌ای از پیروان خویش را به دلایل گوناگون در اثر خودکشی از دست می‌دهد. بطورنمونه نرخ خودکشی در افغانستان در هر ۱۰۰ هزار نفر ۴.۷، در ایران ۴.۱و عربستان۳.۲ نفر تخمین زده شده است که سالانه سیر صعودی را می‌پیماید.

باوجودی که امکانات، و سهولت‌های مسلمانان نیز تحت چتر نظام سرمایه‌داری و ارزش‌های غربی روز به روز مرفه‌تر می‌گردد؛ اما خوش‌حالی و رضایت شان از زندگی رو به کاهش است. نمونه‌ای از این تناقضات را می‌توان طی سال‌های ۲۰۰۱ الی ۲۰۲۰م که نظام سرمایه‌داری و ارزش‌های غربی در افغانستان حاکم شده، مشاهده کرد. طوری‌که مردم نسبت به گذشته خانه‌های بزرگ‌تر و زندگی راحت‌تری داشته و از وسایل مدرن و گران قیمت استفاده می‌کنند؛ اما در مقایسه به گذشته خوش‌حال نبوده، بلکه مضطرب‌تر، افسرده‌تر، روانی‌تر، دلهره‌تر و پریشان‌تر می‌باشند، زیرا طبق آمار و ارقام ارایه شده‌ای وزارت صحت عامه، شصت درصد مردم افغانستان از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند.

نظام سرمایه‌داری با القاء نمودن دید خوش‌بختی، خوش‌گذرانی و لذت‌جویی در اذهان مردم، هدف اساسی زندگی آن‌ها را از نزد شان ربوده است. حال آن‌که هدف اساسی در زندگی یک مومن کسب رضایت الله سبحانه وتعالی بوده و این دنیا برایش محل ابتلاء و امتحان می‌باشد که عاری از مشکلات و سختی‌ها نیست. انسان در این دنیا هرگز به خوش‌بختی نرسیده و دنیا گذرگاهی است برای سرای آخرت که خوش‌بختی نیز در بهشت الله سبحانه وتعالی تعریف گردیده است و الله سبحانه وتعالی در این مورد چنین می‌فرماید:

«لَقَد خَلَقنَا ٱلإِنسَٰانَ فِي كَبَدٍ»

{سوره‌ی بلد: 4}

ترجمه: یقینا ما انسان را در سختی‌ها و مشکلات آفریدیم.

«وَمَا هَٰذِهِ ٱلحَيَوٰةُ ٱلدُّنيَآ إِلَّا لَهوٞ وَلَعِبٞۚ وَإِنَّ ٱلدَّارَ ٱلأٓخِرَةَ لَهِيَ ٱلحَيَوَانُۚ لَوكَانُواْ يَعلَمُون»

{عنکبوت: 64}

ترجمه: و این زندگی دنیا[چیزی] جزء سرگرمی و بازی نیست و بی‌شک اگر می‌دانستند، سرای آخرت، همان زندگی  [واقعی و ابدی] است.

پس دیدی که اسلام نسبت به زندگی به انسان می‌دهد، این‌ست که زندگی این دنیا برای خوش‌گذرانی و لذت‌جویی نیست، بلکه سرتاسر حیات مبارزه با مشکلات و سختی‌ها است؛ یعنی انسان همراه و همزاد با مشکلات می‌باشد. چنین طرز فکری انسان را در مقابل مشکلات و معضلات مقاوم ساخته و وی را دچار هیچ‌گونه خستگی، بی‌ماری، نگرانی و گرفتاری نمی‌کند. از جهت دیگر اسلام هدف اساسی زندگی انسان را – در پیچ و تاب حوادث روزگار – کسب رضایت الله سبحانه وتعالی تعیین کرده که چنین هدفی تا لحظه‌ی مرگ همره و همزاد انسان بوده و زندگی وی را از پوچی، روزمره‌گی و یکنواختی وقایه می‌کند.

نویسنده: احمد‌یاسر احمدی